Op 1 januari 2021 nam Gerda van der Singel het stokje over van de gevestigde orde bij het meer dan 100 jaar oude familiebedrijf Miedema Bouwmaterialen in Leeuwarden. “De bouwsector is het laatste decennium volop in beweging,” constateert zij. “We zien een duidelijke verschuiving richting circulair bouwen. Redenen te over dus voor een brede oriëntatie op biobased bouwmaterialen.” Ondernemend Friesland in gesprek met directeur Gerda van der Singel, adviseur biobased bouwen Gertjan Bruins en manager renovatie Paul Hoekstra.
Wat wordt verstaan onder biobased materialen?
Gertjan Bruins: “Biobased bouwmateriaal bestaat uit hernieuwbare en door de natuur voortgebrachte grondstoffen. Een paar voorbeelden van dergelijke materialen zijn hout, kurk, wol, katoen, bamboe en reststromen van de landbouw zoals stro, vlas en hennep. Deze materialen kunnen, al dan niet in bewerkte vorm, worden gebruikt in biobased bouwmaterialen om daarmee circulair te bouwen.”
Waarom uitbreiden met biobased bouwmaterialen?
Gerda van der Singel: “Miedema Bouwmaterialen heeft zijn roots in het hout; dat maakt onderdeel uit van ons bestaansrecht. Wij voelen het als onze verantwoordelijkheid om meer de nadruk te leggen op circulariteit en dat betekent meer biobased materialen. Ten aanzien van hout zijn onze experts gepokt en gemazeld, maar op het gebied van biobased komen wij (nog) kennis tekort. Dat was voor ons reden om Gertjan Bruins ‘in te vliegen’. Bruins is adviseur biobased bouwen. Hij gaat ons helpen bij de ontsluiting van de biobased materialenmarkt en het aanjagen van deze keten.
Daarnaast wordt Paul Hoekstra als Manager Renovatie bij Miedema verantwoordelijk voor oplossingen ten aanzien van de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad.”
Hoe willen jullie die keten aanjagen?
Paul Hoekstra: “Met kleine stapjes; kennisoverdracht en voorlichting zijn daarbij cruciaal. Waar mogelijk intensief samenwerken met ketenpartners om daarmee kleine stapjes te maken. Als je dan na verloop van tijd omkijkt, blijkt dat die vele kleine stapjes samen toch een behoorlijke stap hebben betekend. De bouw staat niet bekend als bijzonder progressief en dat is begrijpelijk. Tenslotte praat je niet over een broodje hamburger. Dus moet je ze laten zien dat natuurlijke materialen voor een beter binnenklimaat en beter te reguleren vochthuishouding zorgen. Voorwaarde is dat de biobased materialen voldoen aan het bouwbesluit en duidelijk gecertificeerd zijn, om eventuele twijfels bij een aannemer weg te nemen.”
Welke deelmarkten onderscheiden jullie daarbij?
Bruins: “De nieuwbouw en de bestaande (woning)voorraad. In de nieuwbouw is er een trend richting biobased materialen. Niet in de laatste plaats doordat overheden vanaf 1 januari 2023 verplicht zijn om circulariteit in al hun aanbestedingen mee te nemen.
De grootste uitdaging echter zit hem in de verduurzaming met biobased bouwmaterialen van de bestaande woningvoorraad, waar sprake is van een grote diversiteit aan bouwstijlen, bouwmethodes en types woningen. Dat vergt naast een gedegen productkennis heel veel creativiteit. Voor een wijk met rijtjeshuizen kan een aannemer een vaste workflow ontwikkelen, maar een negentiende-eeuws monumentaal huis verduurzamen is heel andere koek.
Gerda van der Singel: “Het ‘Ei van Columbus’ bestaat niet in de bouw, maar blijven zitten en niets doen is geen optie want, en dan kom ik terug op die uitspraak van mijn vader: ‘Een stilstaande auto kun je niet besturen’.”
