Het zijn voor ondernemers, maar uiteraard óók voor veel anderen geen gemakkelijke tijden. Oorlogen, mensen op drift, torenhoge inkoopprijzen, inflatie. En dán nog open staan voor het zoiets als ‘Social Return’; het staat niet bij ieder bedrijf boven aan de prioriteitenlijst. Toch gebeurt er wat dat betreft op dit moment iets bijzonders in de samenleving, zegt Esther Vinke, aanjager Social Return bij SROI Fryslân. Ten eerste is daar het goede nieuws dat steeds meer bedrijven het belangrijk vinden om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Ander goed nieuws is dat met Social Return vaak méér dan één probleem opgelost kan worden. Zo is werken aan Social Return volgens Vinke dé meest inspirerende oplossing voor het probleem van personeelstekort én de ongelijke kansen in de samenleving. Voor het bedrijfsleven ligt daar een kans voor open doel, aldus Vinke. “Je leidt nieuw personeel op en je geeft tegelijkertijd iemand een compleet nieuw leven.”
Social Return on Investment (SROI) betekent letterlijk: ‘iets teruggeven aan de samenleving.’ Het komt erop neer dat ieder bedrijf dat een opdracht aanneemt van de overheid een percentage van het gehele daarmee gemoeide bedrag besteedt aan het bieden van een werkervaringsplaats voor iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Dit is EU-regelgeving, die door provincies en gemeenten moet worden uitgevoerd”, legt Vinke uit. “In Friesland hebben provincie, gemeenten en Wetterskip de spelregels hiervoor vastgesteld in het rapport ‘De Friese Eis’. Wie het leest krijgt misschien een beetje het gevoel van een papieren tijger; maar erachter ligt een wereld van positiviteit en inspiratie. En die voel je pas wanneer je als ondernemer zélf hebt ervaren hoe het is om zo’n persoon de kans van zijn of haar leven te geven.”
Niet ingewikkeld
Hoe het werkt? Niet eens zo ingewikkeld, legt Vinke uit. “Een bedrijf dat een opdracht aanneemt van de overheid hier in Friesland moet twee procent investeren in het creëren van een of meerdere arbeidsplaatsen. We hebben het dan over projecten waar op het gebied van dienstverlening meer dan 100.000 euro mee is gemoeid, of op ander gebied, zoals bijvoorbeeld de bouw, meer dan 250.000 euro. Dat geldt voor alle sectoren die opdrachten krijgen van de overheid: bouw, zorg, vervoer, noem maar op.
Als projectaannemer hoef je vervolgens niet alles zélf te bedenken; wij bij SROI Fryslân zijn er om te helpen met kennis, bemiddeling en ook monitoring. Bovendien zijn bij grote projecten ook onderaannemers betrokken; jij kunt als projectaannemer op jouw beurt ook van deze partijen verlangen dat ze iets doen. Dat is ook wat wij nastreven; dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ook bij kleinschalige, overzichtelijke bedrijven komen, waar een eigenaar of een manager persoonlijk de passie voelt om zo’n persoon te begeleiden. Dat is vaak zéér inspirerend. Iemand die in een vertrouwde omgeving ervaring op mag doen geef je namelijk iets unieks. Met deze ervaring erbij nemen de kansen op de arbeidsmarkt voor deze persoon enorm toe. Maar: iemand ontwikkelt ook zelfvertrouwen, krijgt zin om cursussen te gaan doen, of kan de sport van zijn of haar kinderen weer betalen. Er komt een raderwerk van positieve ontwikkelingen op gang. Je geeft iemand dan ook niet zomaar een werkervaring, maar een geheel nieuw leven.”
Ontroerend
Esther Vinke kan nog altijd kippenvel krijgen wanneer ze enkele praktijkvoorbeelden op haar netvlies tovert. “De grootste drempel zijn vooroordelen”, zegt de aanjager Social Return. “Daar kunnen wij niet zoveel aan doen; je moet eerst één keer hebben ervaren hoe positief het kan uitpakken. Dan zie je met name bij de kleinere bedrijven dat een eigenaar of een directeur een soort van peetvader of peetmoeder wordt voor de persoon die de werkplek krijgt. Dat is soms heel ontroerend. En er wordt dan ook tegelijk aan een economisch vliegwiel gedraaid. Zo maar een voorbeeld: bij Medipoint in Drachten kreeg een Eritrese statushouder (Eritrea is een land in Oost-Afrika dat al jaren wordt geteisterd door oorlog en de schending van mensenrechten, red.) de kans op een baan. De persoon begon met het repareren van medische apparatuur, maar haalde óók zijn rijbewijs, waarna hij ook als chauffeur allerlei werk kon doen. Hij werd een zeer gewaardeerd lid van het team en vond later zelfs een andere baan, waardoor er bij Medipoint weer ruimte vrij kwam voor een nieuwe werkervaringsplek. Dat zijn hele mooie voorbeelden van hoe je het met z’n alleen zou moeten willen in een samenleving.”
Positief vindt Vinke het dat er steeds meer bedrijven zijn die op een creatieve manier kansen scheppen. “Dat is heel fijn om te zien. Het zijn voor bedrijven lastige tijden. Voor diverse sectoren kun je geen personeel vinden en ook geen stagiairs. Nu zie je dat bedrijven die voorheen misschien vijf stagiairs aan de slag hadden, nu een jongere die al lange tijd werkloos is aan een baan helpen. Zo’n jongere gaat daar helemaal van groeien en kan een zeer gewaardeerde medewerker worden, met heel veel hart voor de zaak. Je bouwt dus aan iets waar ook een stuk continuïteit achter weg kan komen.”
Wie meer wil weten over de mogelijkheden: www.sroifryslan.nl/
