Tijdens een inspiratiebijeenkomst van de Freonen fan Fossylfrij Fryslân bij onderwijsinstelling Firda in Leeuwarden op woensdag 24 april stonden energieoplossingen in Friese wijken centraal. Duco Hartlief (Energiestad Bolsward), Koos Agtereek (energiecoöperatie De Anjumer Eendragt) en Siebe Schootstra (Proeftuin aardgasvrije wijk Oranjewijk) vertelden over de meest recente ontwikkelingen en vooruitstrevende plannen voor de komende jaren.
Duco Hartlief, onder meer projectleider bij Freonen-gemeente Súdwest Fryslân, vertelde over de gezamenlijke visie die in Bolsward is ontwikkeld. Een van de doelstellingen binnen deze visie is dat alle 4400 woningen in de stad Bolsward in 2035 aardgasvrij zullen zijn. “Windpark Fryslân biedt hiervoor een belangrijke kans en er komt een nieuw onderstation in Bolsward. Bovendien loopt de geplande waterstofbackbone ook vlak langs deze plaats. Vier grote bedrijven in Bolsward hebben aangegeven gebruik te willen maken van waterstof. Deze factoren hebben we gebruikt voor het opstellen van een energiesysteem. Dit energiesysteem maakt gebruik van restwarmte van bedrijven waarmee zo’n 1200 woningen kunnen worden verwarmd. De gewenste waterstof kan worden gegenereerd door gebruik te maken van voor de industrie gereserveerde stroom die is opgewekt op Windpark Friesland.”
Energie Coöperatie Anjum
Koos Achtereek is adviseur energiesystemen en duurzame opwek bij Freonen-gemeente Leeuwarden en medeoprichter van Energie Coöperatie Anjum. “We hebben een team opgezet van mensen met heel uiteenlopende kwaliteiten en rollen in het dorp. We richtten ons voornamelijk op het verkrijgen van zoveel mogelijk draagvlak. Dit is cruciaal, want je hebt de steun van 70% tot 90% van de bewoners nodig om de businesscase van een warmtenet rond te krijgen. Met een Mienskipsenergieplan, dat we hebben opgesteld in samenwerking met de Friese Milieufederatie, werd het dorp erbij betrokken en vervolgens werd de energiecoöperatie opgericht.” Vlakbij het dorp ligt een grote NAM-locatie die potentieel biedt voor het invoeren en uitvoeren van stroom. Van de 30% energieverlies bij het proces van waterstofproductie kan 20% benut worden in een warmtenet waarmee de woningen van het dorp kunnen worden verwarmd.
Oranjewijk Leeuwarden
Als zelfstandig adviseur voor projecten zoals Oranjewijk en voor Freon FSFE weet Siebe Schootstra veel over de energietransitie en is hij mede-initiatiefnemer van het project Proeftuin Oranjewijk Isoleert. “Hoe krijg je de bewoners mee bij het beproeven hoe je de Nederlandse woningvoorraad van het gas af kunt helpen? Dat was de vraag die we wilden beantwoorden. Daarom hebben we niet gekozen voor het subsidiëren van maatregelen, maar hebben we gezocht naar een vliegwiel waarmee schaalgrootte bereikt kan worden. We hebben gekozen voor een collectieve aanpak voor het stapsgewijs op weg gaan naar ‘aardgasvrij-ready’ in de derde ronde van landelijk project Proeftuin Aardgasvrije Wijken.”
