Gemeente Smallingerland: ‘Drachten heeft de grootste binnenhaven van Friesland’

De gemeente Smallingerland en Havencluster Drachten dachten dat de tijd rijp was: een nieuwe, toekomstbestendige vaarverbinding door de Hege Warren, waardoor klasse V schepen de Drachtster haven kunnen bereiken. “Deze verbinding is bovendien veiliger voor binnenvaartschepen én recreatievaart”, aldus René Alink. Hij is manager Technisch Bedrijf bij Sterk én aanspreekpunt voor Havencluster Drachten. Maar Provinciale Staten (PS) heeft op 21 september besloten dat ze er geen heil in zien. Teleurstellend voor de bedrijven en voor de gemeente.

Momenteel varen klasse IV-schepen door de Alde Feanen naar Drachten, maar deze schepen worden steeds minder gebouwd. Alink: “De grotere en duurzamere klasse V schepen, die veel meer vracht kunnen vervoeren, worden de nieuwe standaard. Daar is een vaarverbinding voor nodig die daar geschikt voor is. Bovendien kan dit tegelijk worden opgepakt met de gebiedsontwikkeling van de Hege Warren bij Oudega.”Voorlopig kan dit plan dus de ijskast is. Wat blijft: Drachten heeft de grootste binnenhaven van Friesland. En heeft daarmee economisch gezien een belangrijke functie.

Grootste binnenhaven
Er komt namelijk per jaar één miljoen ton aan vracht de haven binnen. Direct en indirect levert deze bedrijvigheid 1200 arbeidsplaatsen op. In de haven is (maritieme) maakindustrie aanwezig, maar ook bouwgerelateerde en veevoergerelateerde bedrijven. Ook hightechbedrijven weten de haven goed te vinden. Verschillende bedrijven werken in Havencluster Drachten samen om de haveneconomie beter te laten functioneren. René Alink werkt zelf bij Sterk: een internationale funderingsspecialist met meer dan honderd werknemers en vestigingen in Eemnes, Drachten en Bremerhaven. Alink: “Wij zijn gespecialiseerd in grond- en waterkerende constructies. We prefabriceren en monteren stalen elementen en geleidewerken. We werken veel vanaf pontons op het water. De elementen die wij prefabriceren in onze constructiehal zijn vaak te groot om over de weg te vervoeren. Bovendien worden deze over het algemeen ook in het water geplaatst. Voor ons is het ontzettend belangrijk bereikbaar te zijn over het water. Dat geldt voor veel bedrijven hier.”

Samenwerking gemeente
Tegelijkertijd heeft de gemeente de ambitie om van Drachten ‘de groenste circulaire haven van Noord-Nederland’ te maken. Alink: “We moeten met z’n allen de uitstoot van CO2 flink reduceren. Een belangrijke maatregel is vervoer over water te bevorderen: de CO2-uitstoot van vervoer over de weg is vele malen groter.”
De Drachtster haven is daarbij een belangrijke economische pijler in de regio. “Bedrijven zien het potentieel van onze haven, mits de bereikbaarheid gewaarborgd blijft. Er hebben zich recent weer nieuwe bedrijven gevestigd, er zijn nog een aantal kavels vrij.”
Van de watergebonden bedrijven is zeker 80% aangesloten bij het Havencluster, het overlegplatform van bedrijven en de gemeente. “We hebben korte lijnen met de gemeente en werken plezierig samen, we houden elkaar op de hoogte van wat er speelt. Samen met de gemeente trekken we ook op richting de provincie, zodat onze toekomstbestendigheid gewaarborgd blijft.”

Ladingstromen
Algemene thema’s waar het Havencluster zich mee bezighoudt zijn bereikbaarheid van de haven via het water en over de weg, afspraken over veilig en duurzaam gebruik van de haven in de havenverordening, onderhoud, vestigingsbeleid en de bundeling van ladingstromen. Alink: “Gezamenlijk ladingstromen bundelen zit zeker ontwikkeling in. Daarover hebben we ook contact met andere binnenhavens en bijvoorbeeld de haven van Harlingen. Wij vormen een belangrijk deel van hun achterland.”
Hij vervolgt: “Bedrijven die zich hier vestigen zijn relatief snel over het water in Harlingen. Er wordt veel vracht overgeslagen in Harlingen en met vrachtwagens verder gebracht, bijvoorbeeld naar Drachten. Dat kan ook over het water, maar dat is nog niet voldoende bekend bij vervoerders. Er wordt vaak gedacht dat dat ingewikkeld is en lang duurt, maar een schip dat ’s ochtends vroeg uit Drachten vertrekt kan aan het einde van de dag in Amsterdam zijn.”