Het is deze maand 5 jaar geleden dat Saar aan Huis van start ging in Friesland. Professionele betaalde mantelzorg was toen een relatief nieuw begrip. Men begreep dat een Saar (genoemd naar juffrouw Saartje uit de televisieserie Swiebertje) er was er voor persoonlijke aandacht in combi met hand- en spandiensten in en om huis; bijvoorbeeld samen koken, een wandeling maken of een spelletje spelen.
Het idee is vaak dat mantelzorg gedaan wordt door familie, mensen uit je netwerk of vrijwilligers. In het begin waren mensen huiverig over het idee van vervangende mantelzorg. Het uitstellen van de hulpvraag is kenmerkend voor de inwoners van Friesland. Mantelzorgers gaan door tot het niet meer gaat.
Mede- eigenaar van Saar aan Huis Fryslân, Willeke Philips was zelf jarenlang 24 uurs mantelzorger van haar zieke zoon Tom. Ze herkent de schroom, maar leerde al vroeg de meerwaarde van het delen van de zorg met anderen. Hierdoor kwam er meer lucht en balans in haar leven. Partners van bijvoorbeeld mensen met dementie worstelen met dezelfde dingen als zij deed. Een Saar kan dan helpen om kwaliteit aan het leven toe te voegen.
Na aanvankelijke bedenkingen durfden mensen toch mantelzorgvragen te stellen. Zo fietste een Saar met een fervent oud wielrenner op de driewielfiets. Zijn onrust, veroorzaakt door dementie, verdween als sneeuw voor de zon als hij op pad was. Zijn dochter die op dat moment aan het werk was, genoot er van om foto’s te krijgen van de uitstapjes van haar vader.
Een man met een klein netwerk toverde zijn huis om tot restaurant als de Saar kwam koken en eten. Dan koos hij bijpassende muziek uit. Hij fleurde op van de gezelligheid en de gesprekken.
In 2019 sloot Monique Venema zich bij Saar aan Huis aan. Zij en Philips waren oud collega’s van Randstad Uitzendbureau. Samen bouwden zij een grote pool van Saars op, mensen van 45 jaar en ouder met een achtergrond in de (mantel)zorg. Soms gepensioneerd, altijd gepassioneerd. Inmiddels zijn er in de hele provincie circa 200 Saars actief. Ze komen vanaf twee uren per keer tot 24 uur per dag. De mantelzorgondersteuning is er voor iedereen, jong en oud. Het sluit aan bij de thuiszorg, die de medische zorg doet en de huishoudelijke hulp. Recent komt er meer vraag naar hulp tijdens maaltijden en neemt de vraag naar mantelzorgondersteuning ‘s nachts toe. Ook mensen in een verpleeghuis zijn vaker op zoek naar iemand om mee te wandelen of om samen kleding te kopen.
Was Saar aan Huis aanvankelijk vooral een particuliere dienst, inmiddels zijn er financieringsmogelijkheden via zorgverzekeraars en een Persoonsgebonden Budget. Soms kunnen ook de kinderen in aanmerking komen voor een vergoeding vanuit hun zorgverzekering.
We luisteren en kijken goed naar wat mensen willen en nodig hebben en stemmen dat zo nodig af met familie en de professionele zorg. De meerwaarde is dat we zorgen voor een lach op het gezicht. Het leven is vaak al ingewikkeld genoeg.
