‘Wat dochsto mei taal? Seist “goeie” tsjin dyn klant/kliïnt of seist “goedendag”?’
Ben jij een ondernemer en/of professional en actief in de zorg in Fryslân? Dan heb je vast ook te maken met het Fries en meertaligheid. Vanuit het project Frysk yn ’e soarch gaan we langs bij veel professionals in de zorg om te horen hoe ze omgaan met (moeder)taal. Zo zijn we ook bij twee ondernemers in Súdwest-Fryslân op bezoek geweest. Ze hebben beide een zorgboerderij.
Jantina is eigenaresse van It Klokhús – een ‘Beleef- en zorgboerderij’ in Osingahuizen nabij Heeg. Jos is eigenaar van Jeltehof, een ‘Dag- en zorgboerderij’ in Hommerts. Jantina en Jos horen bij de ‘Coöperatie Zorgboeren Zuidwest-Friesland’; een samenwerking van zeven enthousiaste zorgboerderijen. ‘Us missy is om in plak te bieden dêr’t minsken harren thús fiele, harren nuttich meitsje kinne en nije moed en enerzjy krije.’
Jos: ‘We zijn van huis uit geen Friezen, maar door je in het sociale (dorps)leven te begeven pik je beide het Fries snel op. De meeste deelnemers die bij ons op de zorgboerderij komen, zijn Fries. We spreken daarom zowel Fries als Nederlands. Er komen steeds meer mensen uit het Westen die het Fries niet verstaan, daarbij merken we dat we nog beter nadenken en kijken naar welke deelnemers we bij elkaar aan tafel zetten. Wat is hun achtergrond, zorgniveau en welke taal spreken en verstaan ze. Het belangrijkste is dat je ervoor zorgt dat ze elkaar kunnen verstaan. Het zou zonde zijn als ze onderling geen connectie hebben en afhaken.’
Jantina: ‘We werken volgens de ‘Böhm-methode’. Dat betekent dat je werkt volgens het inlevingsniveau en de belevingswereld van de deelnemers. De taal die je spreekt of kunt spreken hangt af van het ziektebeeld van de deelnemer en in welke fase de deelnemer zicht bevindt. Zo kunnen sommige deelnemers niet meer schakelen en praten ze bijvoorbeeld alleen nog Fries. Dat hoort bij hun ziektebeeld en daar houden we rekening mee, zowel tijdens het praten als bij de activiteiten. We kijken bewust naar welke deelnemers we op welke dagen hebben: wie past bij elkaar qua persoonlijkheid, activiteiten en ook qua (moeder)taal.’
Het praten van de eigen taal in de zorg is een krachtig instrument. Het heeft grote invloed op de mate waarin mensen zich vertrouwd, thuis en op hun gemak voelen. Ook maakt het de afstand tussen mensen kleiner. Het gebruiken van de moedertaal is bepalend voor het welzijn van mensen die zorg nodig hebben. Wanneer u als professional in de zorg de eigen taal bewust inzet, dan levert dat voordeel op in het contact met patiënten/cliënten.
Nieuwsgierig en op zoek naar meer informatie over Frysk yn ’e soarch en ervaringsverhalen van andere professionals? Check de websites friesindezorg.frl en praatmarfrysk.nl.
Mailen kan naar: friesindezorg@afuk.frl en ynfo@praatmarfrysk.nl.
Afûk
Boterhoek 3, Leeuwarden
Website: Afûk.frl
Mail: ynfo@afuk.frl
Dokter, mei it ek yn it Frysk?
As pasjint yn it sikehûs is it ekstra belangryk datst de ynformaasje dy’tsto oer dyn sykte of behanneling krijst goed begrypst. Animaasjefideo’s yn dyn memmetaal helpe dy dêrby! It Ljouwerter bedriuw Indiveo ûntwikkelet foar ûnder oaren de Fryske sikehuzen pasjinteynformaasje yn ’e foarm fan animaasjefideo’s, dy’t yn gearwurking mei de Afûk oersetten binne yn it Frysk. Pasjinten krije de ynformaasje stap foar stap útlein yn byld en gelûd. Mei-inoar binne der no al mear as hûndert fideo’s yn it Frysk beskikber! Freegje dêrnei by jo dokter.
Benieuwd naar het magazine Taal yn ’e soarch voor professionals in de (geestelijke) gezondheidszorg? Vraag hem aan door te mailen naar friesindezorg@afuk.frl.
