De wereld is in beweging. Spanningen nemen toe en dat heeft invloed op onze export. Export is voor ons land van groot belang; meer dan een derde van onze economie is hiervan afhankelijk. Na een periode van meer dan twintig jaar van relatieve rust is dit nu voorbij. Grote thema’s zoals politieke instabiliteit, klimaatcrisis en energietransitie, geopolitieke confl icten, terrorisme en activisme, nationalisme en cybercriminaliteit zorgen voor een instabiele wereld. In maar liefst zeventig landen worden dit jaar verkiezingen gehouden, wat spanning oplevert ongeacht de uitkomst.
Wat betekent dit voor de veiligheid van onze exporteurs? Zelf heb ik meer dan zeventig landen bezocht. Ik keek naar de potentie van een land en stapte in het vliegtuig. Dit heeft mij naar alle landen gebracht waar de spanning nu groot is. In de tijd dat ik veel reisde, dacht ik eigenlijk niet na over de risico’s die ik liep. Uiteraard vermeed ik gevaarlijke locaties, maar ik herinner me nog goed dat ik in Saudi-Arabië was en door mijn bezorgde echtgenote werd gebeld omdat een Amerikaan daar was aangevallen. Ze vroeg of ik niet lastiggevallen werd.
Uiteraard bereid je je voor op een reis, maar echt nadenken over mijn persoonlijke veiligheid op locatie deed ik amper. Veiligheidsexperts geven aan dat veel exporteurs vaak naïef zijn als het om hun veiligheid gaat. De grootste fout die zij daarbij maken is dat ze denken dat mensen in andere landen net zo denken en doen zoals wij, en dat zij dezelfde waarden en normen hebben. Mooi niet!
Daarom is het belangrijk veel te lezen over de ontwikkelingen in een land voordat je op weg gaat. Na een verkiezing kan een land ineens een andere richting op gaan, wat gevolgen kan hebben of je nog wel welkom bent. Maar stel dat je in het ergste geval iets overkomt, bijvoorbeeld dat je aangevallen of zelfs gekidnapt wordt. Hoe ga je daar als individu maar ook als werkgever mee om? Het advies om reizende collega’s te trainen op dergelijke situaties en ervoor te zorgen dat zij onveilige situaties herkennen, is geen overbodige luxe. Heb je wel eens nagedacht over een veiligheidsprotocol?
Een eerste stap is het reisadvies van onze regering in de gaten te houden. Wordt er een negatief reisadvies afgegeven, dan moet je sterk overwegen daar niet naartoe te gaan. Ga je toch, dan is het belangrijk dat je daar mensen kent, zodat er in geval van problemen snel geschakeld kan worden.
Zoals bij vrijwel alles: een goede voorbereiding is het halve en veilige werk. Exporteren is en blijft een hele uitdaging!
Evert Jan Schouwstra is Managing Director van World Trade Center Noord-Nederland / Leeuwarden Center for Export & Import
